Αναρτήθηκε από......
– Της Ευρωπαϊκής κρίσης δανεισμού (που βρισκόμαστε στο επίκεντρό της και μας επηρεάζει άμεσα)
– Της Αμερικανικής κρίσης δανεισμού (που δεν έχει σχέση με την Ελλάδα, αλλά η σύμπτωσή της με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή κρίση, επηρεάζει την Ευρώπη συνολικά και μας αφορά)
– Των – έκδηλων πια – ανεπαρκειών της Ευρώπης – που κι αυτές επηρεάζουν ακόμα πιο άμεσα την Ελλάδα.
– Και των γεωπολιτικών αναστατώσεων στην Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική. Που η Ελλάδα, είναι δίπλα τους. Και κινδυνεύει να γίνει ή «Κερκόπορτα» της Ευρώπης στην «πύλη» προς την «ανάστατη» Μέση Ανατολή.
Στο σημερινό και σε επόμενα σημειώματά μας θα εξετάσουμε πως μπορεί η Ελλάδα να αντιμετωπίσει και να αποτρέψει την «τέλεια καταιγίδα» που πλησιάζει. Ή να επωφεληθεί απ’ αυτήν. Αντί να καταστραφεί ολοσχερώς εξ αιτίας της…
Τι σημαίνει «απόθεμα ισχύος»
Σημείο πρώτο: η Ελλάδα έχει περιθώρια να αντέξει και να σηκωθεί στα πόδια της μεσο-μακροχρόνια. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Γιατί στους μεσο-μακροχρόνιους συσχετισμούς μεγάλο ρόλο – συνήθως τον καθοριστικό – παίζει η σχέση της τρέχουσας ισχύος με το μακροπρόθεσμο απόθεμα ισχύος. Δηλαδή πόσο μπορεί μια χώρα να αυξήσει την ισχύ της από ίδιους πόρους – από το δικό της συνολικό απόθεμα δύναμης που μένει ως τότε σε αχρησία (αναξιοποίητο).
Συνήθως, αυτό το «απόθεμα ισχύος» είναι αφανές μέγεθος. Δεν είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού. Κι όταν βλέπουμε δύο ή περισσότερες «δυνάμεις», ουσιαστικά συγκρίνουμε την εμφανή ισχύ τους, αυτή δηλαδή που μπορεί να προκύψει αν επιστρατεύσουν τους συντελεστές ισχύος που έχουν ήδη σε χρήση…
Αντίθετα, δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τη «δυνητική» ισχύ που μπορούν να επιστρατεύσουν, αν χρησιμοποιήσουν (υπό την πίεση μιας κρίσης ή μιας σύγκρουσης) το συνολικό απόθεμα ισχύος τους, το οποίο δεν «φαίνεται»…
Αυτό εξηγεί πως σε αρκετές περιπτώσεις νίκησαν οι φαινομενικά πιο «αδύναμες» πλευρές σε μια εμπόλεμη σύγκρουση, Ή επιβίωσαν χώρες σε μια παγκόσμια κρίση, που έμοιαζαν αρχικά «ανίσχυρες». Ενώ μεγαθήρια δίπλα τους κατέρρευσαν…
Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και τη συμβολή των καθεστωτικών και ιδεολογικών συντελεστών ισχύος, που επιτρέπουν ή εμποδίζουν να χρησιμοποιήσει μια χώρα το συνολικό απόθεμα ισχύος της για να νικήσει μιαν άλλη, ή για να επιβιώσει σε μια δοκιμασία.
Θα τα δείξουμε όλα αυτά, με μια σειρά από απλουστευτικά παραδείγματα:
– Αν μια χώρα έχει τρέχουσα ισχύ 5 και απόθεμα ισχύος 100, και μια άλλη έχει τρέχουσα ισχύ 20 και απόθεμα ισχύος 50, είναι προφανές ότι την ώρα που ξεσπά η κρίση η δεύτερη είναι τέσσερις φορές πιο ισχυρή από την πρώτη (4×5=20).
Αλλά αν η σύγκρουση δεν κριθεί αμέσως και εξελιχθεί σε βάθος χρόνου, κι αν η πρώτη μπορέσει να χρησιμοποιήσει όλο το αναξιοποίητο απόθεμά ισχύος που διαθέτει, τότε θα νικήσει την δεύτερη. Κι αυτό γιατί το συνολικό απόθεμα ισχύος της πρώτης είναι διπλάσιο από εκείνο της δεύτερης (2×50=100).
Επομένως, στην περίπτωση αυτή, ο αληθινός μεσοπρόθεσμος συσχετισμός δεν είναι αυτός που φαίνεται στην αρχή – 5:20 υπέρ της δεύτερης – αλλά 100:50 υπέρ της πρώτης. Άρα η πρώτη χρειάζεται να κερδίσει χρόνο για να αξιοποιήσει πλήρως αυτή την υπεροχή που έχει σε μακροχρόνιο απόθεμα ισχύος.
– Για να ξεφύγουμε από το συγκρουσιακό παράδειγμα: ας υποθέσουμε ότι και οι δύο χώρες βρίσκονται μέσα σε παγκόσμια κρίση, η οποία για να ξεπεραστεί χρειάζεται συνολική ισχύ, ας πούμε 70.
Τότε, η δεύτερη, κι ας μοιάζει στην αρχή ισχυρότερη, δεν θα τα καταφέρει να επιβιώσει. Διότι το συνολικό της απόθεμα υπολείπεται (είναι μόλις 50, έναντι 70 που χρειάζεται για να επιβιώσει).
Ενώ η πρώτη, αν και εμφανώς ασθενέστερη στην αρχή, μπορεί να τα καταφέρει τελικά, αν αξιοποιήσει το συνολικό της απόθεμα, γιατί αυτό είναι μεγαλύτερο (100) από εκείνο που απαιτείται για να επιβιώσει από την κρίση (70).
- Τελικά, ένα καθεστώς που επιτρέπει σε μια κοινωνία να αξιοποιήσει το ανεκμετάλλευτο δυναμικό της (το συνολικό απόθεμα ισχύος που βρίσκεται αρχικά σε αχρησία) υπερέχει σαφώς, από ένα άλλο καθεστώς που έχει ακαμψίες και δεν μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο του δυναμικού του (κι έτσι το απόθεμα ισχύος του μένει αναξιοποίητο).
Επομένως το κρίσιμο στρατηγικό πρόβλημα για την Ελλάδα σήμερα είναι διπλό:
– Πόσο αναξιοποίητο απόθεμα ισχύος διαθέτει;
– Και στην περίπτωση που αυτό είναι μεγάλο, τι καθεστωτικές αλλαγές πρέπει να υποστεί η Ελλάδα, ως κοινωνία και ως πολίτευμα, για να το αξιοποιήσει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, να αντέξει στις αλλεπάλληλες κρίσεις που την περιζώνουν και να βγει ισχυρότερη.
Το αναξιοποίητο δυναμικό της Ελλάδας
Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι ότι το «απόθεμα ισχύος» της Ελλάδας είναι τεράστιο. Εδώ θα περιοριστούμε στο οικονομικό της δυναμικό που βρίσκεται σε αχρηστία:
– Διαθέτει τεράστια δημόσια περιουσία που δεν αξιοποιείται. Με βάση τις εκτιμήσεις που σήμερα δεν τις αμφισβητεί πια κανείς, η γνωστή περιουσία του Δημοσίου ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια ευρώ (χωρίς τα πολυάριθμα κληροδοτήματα προς φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα – ΝΠΔΔ, υπουργεία κλπ.).
Όταν ο Σαμαράς έθεσε το ζήτημα αυτό, το καλοκαίρι του 2010, οι περισσότεροι κάγχασαν και τον αποδοκίμασαν! Όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, όχι γιατί είπε κάτι «εξωφρενικό», αλλά γιατί έσπασε μια μακροχρόνια «συνωμοσία σιωπής» για την απίστευτη λεηλασία στην οποία είχαν επιδοθεί επί χρόνια «τρωκτικά» του δημοσίου, αλλά και ιδιωτικά συμφέροντα, μικρά, ή μεγαλύτερα, ακόμα κι από το χώρο της περιβόητης «διαπλοκής».
Άλλοι ήθελαν να συνεχίσουν να λεηλατούν τη δημόσια περιουσία. Άλλοι εποφθαλμιούσαν να την καταπατήσουν. Όλοι ήθελαν να μείνει στο σκοτάδι η ύπαρξή της και να παραμείνει «ταμπού» η αξιοποίησή της υπέρ του δημοσίου συμφέροντος…
Λίγους μήνες αργότερα υποχρεώθηκαν όλοι να αποδεχθούν ότι «κάτι πρέπει να γίνει». Αλλά ακόμα σέρνουν τα πόδια τους…
– Δεύτερον, η Ελλάδα (κι όχι μόνο το κράτος, βέβαια) διαθέτει τεράστια αναξιοποίητα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η φύση της, η θέση της, το ανθρώπινο δυναμικό της, και η «Ελληνική Διασπορά» ακόμα, όλα αυτά της επιτρέπουν δυνητικά να πρωτοστατεί σε παραγωγικές δραστηριότητες που παραμένουν άγνωστες ή υπολειτουργούν στον ελληνικό χώρο.
Γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να τυποποιήσει και να εξάγει το λάδι της, το μέλι της, τα κρασιά της, βιολογικά προϊόντα και φρούτα, ιαματικά και θεραπευτικά φυτά και τα παράγωγά τους;
Γιατί δεν μπορεί να προσφέρει σύνθετες ποιοτικές υπηρεσίες Τουρισμού ή εξειδικευμένες υπηρεσίες στο χώρο της Έρευνας, της Εκπαίδευσης και του Πολιτισμού;
Γιατί δεν υπάρχει υποδομή αρχιπελαγικού τουρισμού (γιώτιγκ, ιστιοπλοϊκά κέντρα, μαρίνες για island hopping, θαλάσσια πάρκα, κέντρα υποθαλάσσια τουρισμού), σχολές μεταπτυχιακών σπουδών ταχύρρυθμης εκπαίδευσης τους θερινούς μήνες, Συνεδριακά Κέντρα (εξειδικευμένα και μη), μουσεία ψηφιακής τεχνολογίας, ή ψηφιακές εφαρμογές σε κλασικά μουσεία, έρευνα για τεχνολογίες αφαλάτωσης και αξιοποίησης υδάτινων πόρων (όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες που έχουν έλλειψη νερού), αλλά και εφαρμογές ρομποτικής;
Γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχει επέκταση του wi-fi παντού και δωρεάν;
Γιατί δεν υπάρχουν δορυφορικές εφαρμογές παντού;
Μικρός γεωγραφικός χώρος με μοναδική «φράκταλ» μορφή και στο ανάγλυφο και στην ακτογραμμή του, θα ήταν ιδανική περιοχή για εφαρμογή σύγχρονων επικοινωνιών, που όμως εξακολουθούν να απουσιάζουν.
Γιατί δεν υπάρχει δίκτυο σύνδεσης όλων των απομονωμένων πληθυσμιακών κέντρων με ελικόπτερα, πράγμα που θα επέτρεπε αποκέντρωση του παραγωγικού πληθυσμού, άμεση σύνδεση κάθε σημείου της χώρας με κάθε άλλο και με το κέντρο, καθώς και εντατική εκμετάλλευση κάθε τοπικού πλεονεκτήματος;
Στην Ελλάδα παράγονται πια ελάχιστα πράγματα. Όχι γιατί δεν μπορεί να παραχθεί τίποτε, αλλά γιατί υπάρχουν πολλαπλά εμπόδια και στρεβλώσεις, ώστε να μην παράγεται το παραμικρό, ενώ υπάρχουν πολλαπλά αντικίνητρα, ώστε να τιμωρούνται όσοι θέλουν να παράγουν.
Εδώ χρειάζεται ανατροπή θεσμικών εμποδίων και θεσμοθετημένων αντιπαραγωγικών συμπεριφορών.
Και σχεδιασμός από την πλευρά του κράτους, που δεν θα υποκαθιστά την ατομική πρωτοβουλία, αλλά θα την απελευθερώνει, θα την ενθαρρύνει και θα τη ρυθμίζει.
Όμως το κράτος τις τελευταίες δεκαετίες δεν ενδιαφερόταν να κάνει τίποτε απ’ όλα αυτά. Απλώς μοίραζε κονδύλια και επιδοτήσεις, σε όσους – ένθεν κακείθεν «ημέτερους» – είχαν τη δυνατότητα να τα…ροκανίσουν.
Και στη συνέχεια μοίραζε φορολογικά εντάλματα, σε όσους δεν είχαν τη δύναμη να τα αποφύγουν.
Έτσι, μάθαμε να αντιμετωπίζουμε το κράτος, όπως οι… τοξικομανείς τη δόση τους: Το μισούμε, αλλά είμαστε «εξαρτημένοι» απ’ αυτό.
Γιατί δεν υπήρξε «κράτος»! Κατάντησε φωλεά συμφερόντων που λυμαίνονται το δημόσιο συμφέρον και αδιαφορούν για το εθνικό συμφέρον. Αλλά δεν μπορεί να κινηθεί τίποτε χωρίς αυτό. Και δεν μπορεί να προκόψει τίποτε με αυτό…
Καιρός να το καταργήσουμε (σαν φωλεά συμφερόντων), να το αποκαταστήσουμε (ως υπερασπιστή του δημοσίου συμφέροντος) και να απεξαρτηθούμε απ’ αυτό (ως τροφοδότη της συλλογικής μας μιζέριας).
Καιρός να αποκτήσουμε αληθινό φιλελεύθερο εθνικό κράτος.
– Τρίτον, η Ελλάδα διαθέτει ορυκτό πλούτο, στο έδαφός της και στο βυθό των θαλασσών της. Δεν χρειάζεται να πάμε σε θεωρίες για όσα υποθέτουμε, φημολογούνται, αλλά δεν τα γνωρίζουμε με βεβαιότητα. Αρκούν αυτά που είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Και ασφαλώς, έρχονται στην επιφάνεια νέες πληροφορίες.
Ένα μέρος απ’ όλα αυτά να αξιοποιούσε η Ελλάδα, θα βρισκόταν σε εντελώς διαφορετική θέση.
Να ξαναπάρουμε την Ελλάδα στα χέρια μας!
Η πρώτη αυτή παρατήρηση δεν λέει τίποτε αναφορικά με το μείζον ερώτημα που θέσαμε: πώς η Ελλάδα μπορεί να αντιμετωπίσει τις πολλαπλές κρίσεις που πλησιάζουν και την περιζώνουν…
Λέει, όμως, ότι μεσο-μακροχρόνια μπορεί, όχι μόνο να αντέξει, αλλά και να βγει ενισχυμένη.
Αλλά, το μείζον πρόβλημα είναι τι γίνεται άμεσα. Τι γίνεται στο βραχυχρόνιο ορίζοντα. Και πώς οι αλλεπάλληλες κρίσεις δεν θα την διαλύσουν ως κοινωνία και δεν θα την ισοπεδώσουν ως κράτος, πριν προλάβει να αναδείξει το ανεκμετάλλευτο δυναμικό της. Πριν προλάβει να αντλήσει από το αναξιοποίητο απόθεμα ισχύος της…
Με αυτό το ερώτημα θα ασχοληθούμε σε επόμενο σημείωμά μας.
* Για την ώρα ένα κρίσιμο συμπέρασμα: Ακόμα κι αν χρεοκοπούσαν την Ελλάδα, έχει τέτοιο δυναμικό που θα μπορέσει μέσα σε τρία ως πέντε χρόνια να υποκινήσει μια μακροχρόνια ανάπτυξη πρωτοφανή – και όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα.
Το πρόβλημα είναι να αντέξει στις κακουχίες της πρώτης τριετίας περίπου.
Το μυστικό είναι να μη μας πάρουν την περιουσία κοψοχρονιά! Να μη μας δέσουν με «αποικιακές συμβάσεις» χειροπόδαρα Και να μη σπάσουν το ηθικό του ελληνικού λαού…
Αν διατηρήσουμε την περιουσία μας, το φρόνημά μας και «βαθμούς ελευθερίας» στην πολιτική μας, τότε μπορούμε να επιτύχουμε αληθινό «αναγεννησιακό θαύμα».
Αν δεν διατηρήσουμε την περιουσία μας, αν για να μας «σώσουν» μας αναγκάσουν να τους την εκχωρήσουμε για πενταροδεκάρες, τότε είναι που τίποτε πια δεν θα μας σώζει. Απλά θα χρεοκοπήσουμε λίγο αργότερα και, στο μεταξύ, δεν θα μας έχει μείνει τίποτε να ελπίζουμε.
* Ένα δεύτερο συμπέρασμα: οι διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται είναι εκείνες που μας δίνουν «βαθμούς ελευθερίας», ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε το απόθεμα ισχύος μας. Το σπάσιμο αγκυλώσεων και στρεβλώσεων, που δεν επιτρέπουν σήμερα να κεφαλαιοποιήσουμε κανένα περιουσιακό στοιχείο μας και κανένα συγκριτικό μας πλεονέκτημα, είναι η κεντρική ιδέα της ανορθωτικής προσπάθειας από δω και στο εξής. Αλλά και αλλαγές που – στο πραγματικό ή στο συμβολικό πεδίο – θα αποκαταστήσουν τον αυτοσεβασμό μας ως κοινωνίας…
Όλα αυτά σημαίνουν ισχυρό εθνικό κράτος και «θρησκευτική» προσήλωση στο δημόσιο συμφέρον. Τα υπόλοιπα, περί «διεθνούς διακυβέρνησης», ΜΚΟ, «Ανεξάρτητων Αρχών», «απώλειας εθνικής κυριαρχίας», και «πολυπολιτισμικά πειράματα»… στα σκουπίδια επειγόντως! Στη χωματερή της Ιστορίας.,,
Η Ελλάδα χρειάζεται εθνικό κράτος που σέβεται το δημόσιο συμφέρον στο εσωτερικό (απέναντι σε συντεχνίες, καρτέλ, διαπλεκόμενα) και προασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα στο εξωτερικό (απέναντι σε φίλους, εταίρους, συμμάχους και εχθρούς).
Βεβαίως, θα παραμείνουμε στην Ευρώπη, όσο μας θέλουν και όσο μπορούμε.
Αλλά όχι ως «ζήτουλες»! Ως ισότιμα μέλη που στέκονται στα πόδια τους και κάνουν ό,τι και οι υπόλοιποι: φροντίζουν πρώτα το δικό τους συμφέρον.
Συγκλίνουν με όλους. Αλλά δεν υποτάσσονται σε κανένα…
Στη Ευρωπαϊκή Οικογένεια θα παραμείνουμε, λοιπόν, αλλά όχι ως ανόητοι τσαμπατζήδες (όπως παλιότερα), ούτε ως… ταπεινωμένα γιουσουφάκια (όπως τώρα).
Θα παραμείνομε ως ισότιμα μέλη μιας δημοκρατικής Ένωσης.
Αν υπάρξει, τελικά, αυτή η Ένωση…
Εμείς πάντως θα υπάρξουμε. Καλύτεροι, ισχυρότεροι και κύριοι της μοίρας μας.
Είναι καιρός οι Έλληνες να πάρουμε τη χώρα μας στα χέρια μας!
Κι αν από τις πολλαπλές κρίσεις που πλησιάζουν έχει να προκύψει και κάτι καλό, αυτό είναι μια αφύπνιση όλης της Ελληνικής κοινωνίας.
Ίσως χρειαζόμασταν το σοκ ενός τέτοιου «σεισμού», το ταρακούνημα μιας
«τέλειας καταιγίδας», για να ξυπνήσουμε κάποτε…
Τηλέμαχος
