Του Mohamed A. El-Erian
Το "end around", είναι ένα παλιό κόλπο
για να ξεμπλοκάρονται διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε αδιέξοδο:
κορυφαίοι αξιωματούχοι συναντιούνται πίσω από κλειστές πόρτες και
καταλήγουν σε έναν πολιτικό συμβιβασμό που στη συνέχεια παρουσιάζεται
στους τεχνοκράτες οι οποίοι πρέπει να δουλέψουν τις λεπτομέρειες.
Αυτό είναι που φαίνεται να επιχειρεί
αυτή την εβδομάδα ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας. Ωστόσο ακόμη
και αν αAnaυτό έχει αποτέλεσμα, κάτι που κάθε άλλο παρά βέβαιο θεωρείται,
δεν θα είναι αρκετό. Στην καλύτερη περίπτωση, θα αγοράσει λίγο χρόνο
μέχρι να εξομαλυνθούν οι βαθιές διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών.
Αν και επίκεινται αρκετές σημαντικές
προθεσμίες αποπληρωμής υποχρεώσεων, οι φαινομενικά ατελείωτοι γύροι
διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και στους πιστωτές της, έχουν
σημειώσει μικρή πρόοδο. Ο Τσίπρας προσπάθησε να μετατοπίσει τη δυναμική,
αναλαμβάνοντας βασικά σημεία της διαπραγμάτευσης απευθείας με τους
Ευρωπαίους πανίσχυρους διαμεσολαβητές –την Γερμανίδα Καγκελάριο Angela
Merkel, τον Γάλλο πρόεδρο Francois Hollande και τον πρόεδρο της
Κομισιόν, Jean-Claude Juncker.
Αυτές οι συνομιλίες φαίνεται ότι
σημειώνουν πρόοδο. Ωστόσο θα είναι δύσκολο να μετατρέψουμε αυτή την
κίνηση σε μια διαρκή επιτυχία, με τη μορφή μιας συμφωνίας σε ένα δρόμο
προς μια ολοκληρωμένη λύση που επιτρέπει στην ελληνική οικονομία να
αναπτυχθεί και στην κυβέρνησή της να πετύχει τους στόχους της κοινωνικής
πολιτικής, διατηρώντας παράλληλα την χώρα στην ευρωζώνη και ελεύθερη
από το καθεστώς της μόνιμης κηδεμονίας της Ευρώπης.
Δυστυχώς, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις σημαντικοί λόγοι για αυτή την έλλειψη αισιοδοξίας:
Πρώτον, όλες οι πλευρές διαπραγματεύσεις
με τα λεφτά άλλων ανθρώπων. Και εκείνοι που ελέγχουν αυτούς τους πόρους
–η ΕΚΤ και το ΔΝΤ- είναι ολοένα και πιο διστακτικοί να ακολουθήσουν μια
αποσπασματική πολιτική προσέγγιση που θα προσφέρει μικρή ρεαλιστική
ευκαιρία για μακροπρόθεσμη οικονομική και χρηματοπιστωτική βιωσιμότητα
στην Ελλάδα.
Δεχόμενοι επανειλημμένως πιέσεις από
πολιτικές σκοπιμότητες και απογοητευμένοι από τις τόσες ανεκπλήρωτες
υποσχέσεις, οι ΕΚΤ και ΔΝΤ έχουν ήδη αναλάβει τεράστια χρηματοοικονομικά
ρίσκα και κινδύνους για την φήμη τους. Τα θεσμικά όργανα τώρα κάθε
άλλο παρά άνετα αισθάνονται με την ιδέα της εκταμίευσης περισσότερων
χρημάτων για την υποστήριξη ενός ακόμη μη βιώσιμου συμβιβασμού.
Πραγματικά, καθώς οι ηγέτες που
συνομιλούσαν στις Βρυξέλλες έκαναν καταπραϋντικά σχόλια την Πέμπτη, ένας
αξιωματούχος του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον δήλωσε πως η ομάδα διαπραγμάτευσης
του Ταμείου επέστρεφε σπίτι. "Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ μας
στους περισσότερους βασικούς τομείς", δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Gerry
Rice. "Δεν υπήρξε πρόοδος στο να γεφυρώσουμε αυτές τις διαφορές" με την
Ελλάδα.
Δεύτερον, οι ηγέτες τόσο της Γερμανίας
όσο και της Ελλάδας πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα
μάλλον στο εσωτερικό. Θα χρειαστούν υποστήριξη για να έχει οποιαδήποτε
τύχη ο τελικός συμβιβασμός να πάρει κοινοβουλευτική έγκριση. Για την
Γερμανία, ο κίνδυνος είναι ουσιαστικά ότι η κυβέρνηση θα βρεθεί σε
αμήχανη θέση. Αλλά για την Ελλάδα, ο κυβερνητικός συνασπισμός του Τσίπρα
θα βρεθεί αντιμέτωπος με πολιτικό χάος που θα καταλήξει σε άτακτες
πρόωρες εκλογές.
Τρίτον οι Έλληνες πολίτες είναι λιγότερο
πιθανό δεχθούν άλλη μία τέτοια πρόχειρη προσέγγιση. Μια συμβιβαστική
συμφωνία δεν θα ήταν αρκετή για να τους πείσει να επιστρέψουν τις
αποταμιεύσεις τους στο τραπεζικό σύστημα. Μπορεί επίσης να μην είναι
αρκετό για να περιορίσει την εκροή τραπεζικών καταθέσεων, και να
μικρύνει το ρίσκο του να χρειαστούν capital controls.
Στο μεταξύ, τα ανησυχητικά στοιχεία της
ανεργίας α΄ τριμήνου που ανακοινώθηκαν χθες (και που εμφάνισαν ότι το
ποσοστό της ανεργίας σημείωσε άνοδο στο 26,6% και ότι το 71,6% των
ανέργων βρίσκεται εκτός δουλειάς τους τελευταίους 12 μήνες),
αναδεικνύουν την έκταση στην οποία η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως κάτι
περισσότερο από έναν επίδεσμο.
Δεδομένου του επείγοντος της κατάστασης,
ο Τσίπρας έχει δίκιο που μπαίνει μπροστά και επιχειρεί να
διαπραγματευτεί άμεσα. Αλλά αυτή η στρατηγική θα μπορούσε να αποφέρει
μια διαρκή λύση μόνο εάν είναι πρόθυμος να δεσμευτεί σε σοβαρές
διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις της οικονομίας της χώρας του και εάν οι
πιστωτές είναι πρόθυμοι να υποστηρίξουν αυτή την προσπάθεια με πιο
έξυπνη λιτότητα, ελάφρυνση χρέους και σημαντική χρηματοδότηση έκτακτης
ανάγκης.
Παρά τις διπλωματικές λεπτότητες, κανένα από τα εμπλεκόμενα μέρη δεν βρίσκεται τόσο κοντά στην εκπλήρωση αυτών των προϋποθέσεων.
Από ........ capital