Αναρτήθηκε από ....... energoipoliteskv.blogspot.com
Αναρτήθηκε από
Δημήτρης Κάπος
Από
τις μάχες της Επανάστασης του 1821 στη Στερεά, διασημότερες είναι της
Αλαμάνας και της Γραβιάς. Σημαντικότερη όμως για την έκβαση του Αγώνα
υπήρξε μια άλλη, άγνωστη στους πολλούς: H μάχη στα Βασιλικά!
Βρισκόμαστε
στον Αύγουστο του 1821. Η Επανάσταση έχει ήδη εδραιωθεί στην
Πελοπόννησο και η πρωτεύουσα Τροπολιτσά βρίσκεται σε πολιορκία από τον
Ελληνικό στρατό. Μετά τις αποτυχίες στην ανατολική Στερεά Ελλάδα και
ιδιαίτερα στη Γραβιά, οι Τούρκοι αποφάσισαν να στείλουν στη νότια Ελλάδα
ενισχύσεις για να αποτρέψουν την πτώση της πόλης και να χτυπήσουν
αποφασιστικά τους επαναστάτες.
Ο ανθός των τουρκικών δυνάμεων από τη Βόρεια Ελλάδα επιστρατεύεται. Δύναμη 8.000 ενόπλων – οι περισσότεροι έφιπποι – κατηφορίζουν και στρατοπεδεύουν στο Ζητούνι (Λαμία) με επικεφαλής τον Μπεϊράν πασά ως αντιστράτηγο, και τους Μεμίς πασά, Σαχίν Αλή πασά και Χατζή Μπεκίρ πασά. Αλλες 4.000 στρατιωτών σταθμεύουν στο Δομοκό με διοικητή τον Μαχμούτ πασά της Δράμας, ο οποίος έχει και το γενικό πρόσταγμα της εκστρατείας. Τον στρατό ακολουθούν άμαξες, καμήλες κι άλλα υποζύγια φορτωμένες με εφόδια. Στόχος των Τούρκων ήταν οι δυνάμεις αυτές, αφού ενωθούν με τις δυνάμεις του Κιοσέτ Μεχμέτ πασά και του Ομέρ Βρυώνη που είχαν καθηλωθεί στη Βοιωτία, να προελάσουν στην Πελοπόννησο. Οι Ρουμελιώτες οπλαρχηγοί αντέδρασαν άμεσα και πλην του Ανδρούτσου που βρισκόταν μακριά, το σύνολο των Ελληνικών δυνάμεων της Στερεάς συγκεντρώνεται στην περιοχή. Προεξάρχοντες οι Γιάννης Δυοβουνιώτης, Νάκος Πανουργιάς και Γιάννης Γκούρας. Σε συμβούλιο που έγινε αρχικά οι γνώμες διχάστηκαν αλλά επικράτησε τελικά η άποψη του Δυοβουνιώτη: αυτός πίστευε ότι έπρεπε να προβάλουν αντίσταση στα Βασιλικά της Λοκρίδας, μια αρκετά ευρύχωρη κοιλάδα από την οποία ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα περνούσαν οι Τούρκοι. Ο γεροκαπετάνιος γρήγορα επαληθεύτηκε με τρόπο πανηγυρικό για τους Έλληνες. Το στενό πέρασμα δεν επέτρεπε την ανάπτυξη του όγκου του Τουρκικού στρατού, ενώ εξουδετέρωνε παντελώς το πλεονέκτημα του ιππικού τους. Έπειτα από σκληρή και έντονη μάχη με πολλά επεισόδια δύο ημερών (25-26 Αυγούστου 1821), οι δύο χιλιάδες Έλληνες αγωνιστές κατανίκησαν την τουρκική δύναμη, εξαναγκάζοντας τον Μπειράν Πασά να υποχωρήσει στη Λαμία. 1.000 περίπου είναι οι νεκροί των Τούρκων και εκατοντάδες οι αιχμάλωτοι, πλουσιότατα δε τα λάφυρα που έπεσαν στα χέρια των επαναστατών. Όπως αναφέρεται εκτός των προμηθειών του στρατού, αυτά περιλάμβαναν οπλισμό, οκτώ κανόνια, άμαξες, εκατοντάδες υποζύγια (καμήλες, βουβάλια κι άλογα) καθώς και τις στρατιωτικές σημαίες. Ο Μεμίς πασάς κι ο γιός του Μπειράν πασά πέφτουν νεκροί στο πεδίο της μάχης (ο πρώτος από το χέρι του Μπούρα). Εξοργισμένος από την ατιμωτική ήττα ο σουλτάνος αργότερα δολοφόνησε τον Μπειράν πασά (κατ'άλλους τον εξανάγκασε σε αυτοκτονία). Οι Έλληνες είχαν μόνο 50 νεκρούς και τραυματίες. Αμεσα ήταν τα αποτελέσματα της μάχης: H Tουρκική προέλαση ματαιώθηκε και σε λίγο χρόνο η Τρίπολη θα υπέκυπτε στην πολιορκία των επαναστατών, ενώ οι Ελληνες της Ρούμελης ένιωσαν πλέον πολεμιστές με ηθικό κι όχι άτακτα μπουλούκια χτεσινών χωριατόπαιδων. Σήμερα στο χώρο της μάχης φτάνει κανείς από την παραλιακή Λοκρίδα μέσω του χωριού Ρεγγίνι. Στην μικρή ορεινή κοιλάδα - πέρασμα αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα τους όρους διεξαγωγής της μάχης. Εδώ σεμνό μνημείο στέκεται αρωγός της ιστορικής μνήμης δυστυχώς όμως ο περιβάλλων χώρος του μνημείου δεν ανταποκρίνεται στην αξία της μάχης των Βασιλικών, ούτε στην τιμή που αρμόζει στους πρωταγωνιστές της! |